آینـده فیلمبـرداری

   به دعوت اعضاء انجمن فیلمبرداران امریکا ( American Society of Cinematographers ) و با حضور همتایان بین المللی آنها از ۲۰کشور جهان ، سمیناری راجع به مسائل فیلمبرداران و فیلمبرداری در شهر لس آنجلس ، به تاریخ ۸ ژوئن 2016 تشکیل شد اولین موضوع این سمینار " آینده فیلمبرداری " (Future of Cinematography”) بود که در قالب مبحث دموکراتیزه شدن فناوری مطرح شد.

   ریچارد آندری (Richard Andry, AFC) ، دیوید مولن (David Mullen, ASC) ، و ران جانسون (Ron Johanson, ACS) بحث را شروع کردند و بقیه مدعوین به سرعت وارد بحث شدند.

   آندری Richard Andry, AFC گفت: در گذشته به علت تجربیات ناخوشایندم ، نسبت به این موضوع یعنی آینده فیلمبرداری به شدت بدبین بودم  و در این مورد  نظرات بد بینانه ای داده ام ، مانند اینکه نوشتم " مدیران فیلمبرداری در حال ناپدید شدن هستند."

    مولن David Mullen, ASC  گفت: "در حال حاضر  فیلمبرداران تغیرات فناوری بزرگی را تجربه می کنند. "همیشه تغیرات فناوری زیادی وجود داشته ولی هیچکدام مانند تغیرات فعلی نبوده. در گذشته ، تغیرات چند مدتی بیشتر دوام نمیاوردند اما اکنون به حال و هوای غرب وحشی تبدیل شده اند و پایانی نخواهند داشت". مولن ادامه داد: " وقتی از ما انتظار می رود که روزانه بین 50 تا 70 موقعیت نما را فیلمبرداری کنیم  هیچ راهی برای کنترل تصویر مان باقی نمی ماند . ما سعی می کنیم که روی روندی کنترل داشته باشیم که فشرده تر و سریع تر شده است. و من فکر می کنم که ما با این روند دست به گریبان خواهیم بود. به دلیل فناوری جدید ، کارگردانها نسبت به قبل توقع بیشتری دارند که بتوانند از زوایای مختلف فیلمشان را پوشش دهند زیرا دوربین ها اجازه می دهند که در نور موجود فیلم بگیرند. مرتب از ما خواسته می شود که با نور موجود کار کنیم حتی اگر مناسب نباشد."

   روبرتو شیفر Roberto Schaefer, AIC, ASC, متذکر شد: حال که دوربین ها ۴k و ۸k می گیرند ،  گاهی اوقات تدوینگران با توافق کارگردانان تغیر قاب میدهند و یا از نمای تو شات ، تک شات می سازند. بعضی اوقات قبل از اینکه تصاویر به وسیله کارگردان دیده شود ، تغییر رنگ می دهند که باعث سوء تفاهم می شود و کارگردان فکر می کند این تصویری است که ما خلق کرده ایم. تازه وقتی که به (DI (Digital Intermediate می رسیم ، کارگردان متوجه میشود که این تصویر فیلمبردار نیست.

    فن آوری دوربینها و تدوین دارد این حق را از ما می گیرد و فهماندن آن سخت است. سوال این است که چطور می توانیم دوباره کنترل آن را بدست آوریم؟

   فیلمبرداری دیگر: " تدوینگر ها نباید تصمیم زیبایی شناسانه راجع به تصویر بگیرند مگر انکه بتواند کمکی به حل مشکل داستان گویی بکند. اگر تدوینگران تغیری در ترکیب بندی و یا در رنگ بدهند از خطوط خود عبور کرده و وارد منطقه ما شده اند."

شخص دیگری گفت که آموزش ، بخشی از راه حل است، " ما باید توضیح دهیم که چرا دوربین در یک نقطه بخصوص بهترین موقعیت را دارد."

   کورتیس کلارک Curtis Clark, ASC رئیس کمیته فنی انجمن فیلمبرداران آمریکا گفت: " راه حل دیگر همکاری خلاقانه است." ما همه همکاریم و به هم احترام می گذاریم و نقش یکدیگر را در کار درک می کنیم. من خاطرم هست که کارگردان از من می خواست که کورئوگرافی صحنه را در ویزور ببینم و تائید کنم، این یعنی نهایت اعتماد کارگردان. اعتماد باید بازگردد. ما باید این نوع همکاری را در روند کاری (workflow) جدید که شفاف تر است وارد کنیم. همه باید در یک مسیر باشیم ، و این ، از مرحله پیش تولید آغاز می شود.

   وی اضافه کرد: بطور مثال سیستم کد گذاری رنگی* (Academy Color Encoding System (ACES برای محافظت از خلاقیت فیلمبردار ، نعمتی است خداوندی ، که نمی گذارد  کسی مخفیانه سس دیگری را وارد غذا کند و طعم اصلی را برای همیشه تغییر دهد. به همین خاطر مدیر فیلمبرداری باید مکانیزم ها و چگونگی کار با آنها را فراگیرد تا بتواند بر اساس اعتماد کارگردان و تهیه کننده ، روند فیلمبرداری را مدیریت کند. این بهترین راه توجیه آنهاست برای حفاظت از محتوای خلاقانه و همینطور اتفاقی ، حاصل نمی شود.

 تونی ریچموند Tony Richmond, BSC اضافه کرد؛ با توجه به این نکته که لنزهای موجود در بازار با دوربین های دیجیتال فعلی قابل استفاده اند ، دانش فیلمبردار از لنزها ، منبع بزرگی است که فیلمبردار میتواند به عنوان برگ برنده از آن استفاده کند. این هم راه دیگریست که می شود احترام رفته را بدست آورد.

   فرناندو ویلانووا Fernando Vilanova, SVSC به جوان بودن تجربیات جدید اشاره کرد و گفت ، در حال حاضر سعی می کنیم تا از ابزار مناسب به بهترین وجه در مسیر کارمان استفاده کنیم. اما بزرگترین مشکل این است که تهیه کننده ها دلشان میخواهد حجم زیادی از تصاویر در اختیار داشته باشند تا انتخاب بیشتری به آنها بدهد. برای همین ، ما کلی تصویر می گیریم ، ولی دلمان می خواهد که وقت بیشتری در روند خلاقیت داشته باشیم و تصمیم گیری های درست انجام دهیم. فعلا فقط در حال تحویل دادن تصاویری هستیم که از ما می خواهند. زمان کمی برای آماده سازی ، پیدا کردن منابع و ایده های تصویری مناسب داستان وجود دارد. در صورتی که برای ما ، سطح بالای خلاقیت ، نکته اصلی به شمار می رود.

   فقط فرناندو به دنبال مبارزه جهت بالا نگهداشتن استانداردها نبود ، بلکه دیگران نیز از افت استانداردها گله مند بودند. ژااو زیاودینگ Zhao Xiaoding, CSC  اشاره کرد که به علت فن آوری جدید هم در پیش تولید وقت کافی نداریم ، و هم اینکه از لحاظ هنری یک فاجعه به شمار می رود که  در پس تولید ، کارگردان می تواند بدون در نظر گرفتن کل فیلم تصاویر را تغییر دهد. ما باید در این باره به بحث ادامه دهیم و نشان دهیم که دانش ما حق انتخاب و فهم بیشتری در اختیار بیننده می گذارد.

   ران جانسون Ron Johanson, ACS  گفت: " فن آوری خطر دیگری هم دارد، ما باید دقت کنیم که تبدیل به یک عده تکنوکرات نشویم. اصل مطلب این است که ما هنرمندیم. راه دیگر برای بدست آوردن کنترل این است که فن آوری را بشناسیم و کاملا در آن غوطه ور شویم ، در ضمن به دیگران بفهمانیم که کاری که ما می کنیم هنری است و ما فقط فشار دهنده دکمه جهت ثبت تصویر نیستیم.

 گیلرمو ناوارو Guillermo Navarro, ASC نتیجه گیری کرد که موقعیت مدیر فیلمبرداری مسلما در بحران است. دموکراتیزه شدن فن آوری نباید با عامیانه شدن روند آن بر اثر نادانی ، اشتباه شود. ما تمرکزمان بر زبان فیلم است و در قبال آن مسئولیم. باید دوباره آن را بدست آوریم ، زیرا زبان سینما اصل آن چیزی است که ما به آن می پردازیم. فعال شدن نادانی بدترین چیزی است که می تواند برای سینما اتفاق بیفتد. قرار گرفتن در روند خلاقیت تنها راه بقای ما است.

    گزارشگر، دبرا کافمن Debra Kaufman

   ترجمه و پانویس: فرزین خسروشاهی

   افراد شرکت کننده در سمینار:

(Richard Andry, AFC (France)                                    Mehmet Askin, CAT (Turkey

(Predrag Bambic, SAS (Serbia)                                   Affonso Beatto, ABC (Brazil

(Bill Bennett, ASC (U.S.)                                 Richard Bluck, NZCS (New Zealand

(Oliver Bokelberg, ASC, BVK (U.S./Germany)          Natasha Braier, ADF (Argentina

(David Burr, ACS (Australia)                               Federico Cantini, ADF (Argentina

(Louis-Phillipe Cappelle, SBC (Belgium)            Maurio Cardona, CRSC (Costa Rica

(.Leon Chiprout, AMC (Mexico)                                          Curtis Clark, ASC (U.S

(.Rolf Coulanges, BVK (Germany)                                  Richard Crudo, ASC (U.S

(James Cressanthis, ASC, GSC (U.S./Greece)    Yiannis Daskalothanasis, GSC (Greece

(Angarag Davasuren, MSC (Mongolia)                  Carlos Diamunoz, AMC (Mexico

(Nathalie Durand, AFC (France)                                  Lauro Escorel, ABC (Brazil

(Eduardo Fierro, SVC (Venezuela)                   Edvard Friis-Moller, DFF (Denmark

(Mohd Filus Ghazali, MySC (Maylasia)               Michael Goi, ASC, ICS (U.S./India

(Fred Goodich, ASC (U.S.)                                         Rasto Gore, ASK (Slovakia

(Timo Heinnen, FSC (Finland)                      Cristian Herrera, CRSC (Costa Rica

(Tahvo Hirvonen, FSC (Finland)                       Cheong Yuk Hoy, MySC (Maylasia

(Casper Hoyberg, DFF (Denmark)                         Ron Johanson, ACS (Australia

(Nina Kellgren, BSC (Britain)                               Oli Laperal, PHSC (Philippines)

(Anssi Leino, FSC (Finland)                                       Alex Linden, FSF (Sweden

(Jacek Laskus, ASC, PSC (U.S./Poland)                   Pascal Lebegue, AFC (France

(Rob Legato, ASC (U.S.)                             Denis Lenoir, ASC, AFC (U.S./France

(Du Yan Li, CSC (China)                                           Elen Lotman, ESC (Estonia

(Emmanuel Lubezki, ASC, AMC (U.S./Mexico)      Roberto Mancia, SVSC (El Salvador

(Stephanie Martin, ADF (Argentina)                           Vian Martim, AIP (Portugal

(Ricardo Matmoros, SVC (Venezuela)                    Suki Medencevic, SAS (Serbia

(.Mu Deyuan, CSC (China)                                            David Mullen, ASC (U.S

(.Guillermo Navarro, ASC, AMC (U.S./Mexico)             James Neihouse, ASC (U.S

(.Anders Holck Peterson, DFF (Denmark)                             Bill Pope, ASC (U.S

(.Claire Pijman, NSC (Netherlands)                               Steven Poster, ASC (U.S

(Tony Richmond, BSC (Britain)                                Paul Ren Roestad (IMAGO

(Roberto Schaefer, ASC, AIC (U.S./Italy)                          Yang Shu, CSC (China

(Dante Spinotti, ASC, AIC (U.S./Italy)                 Vittorio Storaro, ASC, AIC (U.S./Italy

(Dave Stump ASC (U.S.)                                      Marten Tenden, FSF (Sweden

(Lukas Teren, ASK (Slovakia)                                   David Torres, AMC (Mexico

(Malte Udson, DFF (Denmark)          Kees Van Oostrum, ASC, NSC (U.S./Netherlands

(Fernando Vilanova, SVSC (El Salvador)             Harold Escotet, VSC (Venezuela

(Nigel Walters, BSC (Britain)                                   Jan Weinke, DFF (Denmark

(Massimo Zeri, AIC (Italy)                                       Zhao Xiaoding, CSC (China

* (Academy Color Encoding System (ACES استانداردی است که رنگ یک اثر را از تولید تصویر تا ارشیو آن مدیریت میکند تا رنگی که به وسیله خالقان تصویر تعیین شده در طول دوره حیات تصویر از فیلمبرداری ، جلوه های بصری ، تدوین ، پخش و پروژکسیون ، و آرشیو یک دست بماند. رجوع شود به سایت:  http://www.oscars.org/science-technology/sci-tech-projects/ace

مدیر فیلمبرداری کیست؟

      گاهی اوقات به دلیل کثرت استفاده از برخی کلمات در مراودات کاری ، مفاهیم و معانی همه جانبه آن ها کمرنگ شده و ساده ترین معنی ظاهری آن ها به اذهان متبادر می شود. علاوه بر آن ، تغیرات روز افزون در شرایط تکنولوژیک ، تولید ، و موقعیت ها و مشاغل حرفه ای ، نیاز به بازتعریف برخی تخصص ها از نگاه دست اندرکاران و مطلعین را ایجاب می کند.

      مدیر فیلمبرداری از مواردی است که تبیین آن ، نه تنها وجوه مختلف خود این حرفه را مشخص ، بلکه بخش مهمی از روند خلق یک اثر سینمایی را هم معلوم می کند. در این نوشتار ، آقای فرخ مجیدی از نگاه و با شناخت خود ، به تعریف مدیر فیلمبرداری و تشریح موقعیت و عملکرد او می پردازد؛ در این زمینه ، از دریافت نظرات دیگر ، با نشر آنها برای شناخت بیشتر و دقیقتر از حرفه سینما ، استقبال می کنیم.

      مدیرفیلمبرداری کیست

      بی شک هر نوع تعریف آئین نامه ای از حدود وظائف و اختیارات مدیر فیلمبرداری ، لوث کردن نقش و تاثیر بی چون و چرای او در خلق فضای هنری فیلم است.

      مدیر فیلمبرداری به آن مرتبه ای از توان ، پختگی ، تسلط و خلاقیت رسیده که از چارچوب یک تکنیسین صرف یعنی فیلمبردار که در بهترین حالت تنها یک اپراتور خوب دوربین است ، عبور کرده و وارد حیطه هنر و خلاقیت شده است. و تردیدی نیست که خلق بخش اعظم فضای یک فیلم در گرو نگاه مدیر فیلمبرداری و توان او در ترجمه نیاز و خواست کارگردان است.

      مدیر فیلمبرداری ، مفهومی را که در پشت یک لغت و جزئیات یک تصویر نهفته است ، تنشی را که در حال شکل گیری است ، و تلاطمات و غلیانات احساسی جاری دریک فیلم ، همچون عشق و نفرت ، و وسوسه های درونی قهرمان داستان را به یاری توان و خلاقیت خود و با تسلط بر نور و رنگ و حرکت و کادر ، پدید می آورد.

      مدیر فیلمبرداری ، با توجه به وضعیت روانی قهرمان داستان ، قادر است با استفاده از عدسی و نور و حرکت مناسب دوربین ، حس و حالی را که شخصیت قصه در هر لحظه با آن در گیر است به تماشاگر انتقال دهد. این که چه چیزی را ببینیم ، تصمیم مدیر فیلمبرداری نیست اما چگونه دیدن ، مطمئنا حاصل خواست و عملکرد اوست که با انتخاب نسبت کنتراست و عمق فو و کمپوزیسیون مناسب ارائه می شود. می گویند این کارگردان است که حرف آخر را می زند ولی کیست که نحوه وچگونگی نشستن رنگ و تابش نور در کادر را تعیین می کند؟

      مدیر فیلمبرداری ، بیننده را به درون فضاهایی از تخیل و تصور می کشد و لحظاتی از زندگی را تصویر می کند که هرگز در واقعیت با آن روبرو نشده است . او به کمک نور ، ابعاد و زوایایی را برجسته می کند که در زندگی واقعی کمتر تجربه شده است. در کار مدیر فیلمبرداری نور و سایه همواره با یکدیگر در نبردند و هر المان و هر جزئی از کمپوزیسیون ، ترکیبی است همزمان از رویا و کابوس.

      بدون وزن و وقار حرکات دوربین و زوایای هوشمندانه عدسی و سایه روشن های دراماتیک  Greg Tolland، همشهری کین» به سادگی می توانست یک ملودرام سبک باشد که به سختی ارزش یکبار دیدن را داشته باشد. و یا 2001 اودیسه فضایی» با کار درخشان Geoffrey Unsworth ، یا ببر درنده، اژدهای پنهان» کار زیبای Peter Pau. همچنین تاثیر غیر قابل انکار افرادی چون داریوش خنجی در هفت» ،Gordon Willis  در پدر خوانده» ، Emmanuel Lubezki در درخت زندگی» ، Vittorio Storaro در اکنون قیامت» ،  Jordan Cronenweth در Blade Runner , و John Alcott در باری لیندون» ،  Nestor Almendros در روزهای بهشت» ، Russel  Carpenter ، و Eduardo Serra را نمی توان نادیده گرفت.

      اینان ، دهها و صدها فیلمبردار ارزشمند دیگر که طی این سال ها دانش ، توان و خلاقیت خود را به کار گرفته اند تا در بسیاری از موارد مرزهای تصور و تجسم کارگردانان را درنوردند و ورای انتظار آنان ، دست به خلق دنیاهایی شگرف و بی بدیل بزنند ، تماما الگو و مثالی هستند روشن بر تعریف مورد نظر ما از مدیر فیلمبرداری و نقش ، جایگاه و پایگاه او در خلق یک اثر ماندگار.

      فرخ مجیدی